آیا فرزند نوجوان شما به طور دائم گله و شکایت کرده و به شما انتقاد می­‌کند؟

من نکته‌­ای مهم درباره رشد و تحول دوران نوجوانی می‌­دانم: «نوجوانی دوران افزایش تنش و اصطکاک است به خصوص در خانه».

تنش با پدر و مادر در نوجوانی به يک دليل مهم افزایش پیدا می­‌کند. اين دليل ناشی از زیرکی نوجوانانيست که از کاستی­‌های والدین خود آگاه شده و معمولا به شکل فوری به این نقایص اشاره می‌کنند.

آن ها این کار را انجام می‌دهند زیرا برعکس دوران کودکی که والدین خود را کامل می­‌دانستند، حالا به این درک رسیده‌­اند که والدین­شان اصلا بی­‌نقص نیستند.

نوجوانان در این زمان امیدوارند که والدین تغییر کرده و بهتر شوند. پیش از آنکه مستقل و والدين خود را ترک کنند. بنابراین سخت­ترین بازخوردهایشان را به والدین خود بیان می‌کنند.

شاید با خود فکر کنید که من به عنوان پدر یا مادر برای مراقبت و تربیت فرزندم زمان زیادی گذاشته‌­ام. از بسیاری از فرصت­‌های رشد شخصی و تفریحات خود گذشته‌­ام. اينکارها را کرده ام تا او هیچ کمبودی نداشته باشد. او بزرگ شده است. تبدیل به آدمی قدرنشناس و خودخواه و انتقادگر شده است. دائما ما را تحقیر می­‌کند.

می‌­خواهم به شما بگویم که؛ آن­‌ها قصد نامهربانی یا ناسپاسی یا آزار رساندن به شما را ندارند.

آن‌­ها فقط نسبت به نقایص محیط اطراف و به خصوص والدین خود بیشتر آگاه شده، و قصد دارند برای تغییر آن­‌ها تلاش کنند.

با استفاده از راهبردهای زیر می­‌توانید به حفظ رابطه خود با نوجوان­تان کمک کرده و در عین حال به او آموزش دهید که نظرات و بازخوردهای خود را به روشی دوستانه و محترمانه بیان کند:

1. وارد حالت دفاعی نشوید.

وقتی نوجوان­تان از شما انتقاد می‌کند، وارد حالت دفاعی نشوید.

این کار مکالمه بین شما را قطع کرده یا منجر به افزایش اصطکاک می­‌شود، به طوری که گاهی تنش را تبدیل به یک تعارض تمام عیار می­‌کند.

با قطع مکالمه و افزایش تنش، هر دو طرف بازنده خواهند بود. این ویژگی طبیعی دوران نوجوانی فرزند خود را درک کنید.

2. مقابله به مثل نکرده و جنگ به پا نکنید.

اگر بازخورد و انتقادگری آن‌­ها بسیار تند و خصمانه است، عقب نشینی کنید. آرامش و عقب نشینی نشانگر تسلط شما بر خودتان خواهد بود.

شما می‌­توانید جمله­‌ای شبیه این بگویید، “مطمئنم که سعی داری منظور خودت را به من بفهمانی، اما ما در خانه به این شکل با یکدیگر صحبت نمی­‌کنیم. مشتاق شنیدن صحبت­‌های تو هستم. اما لازمه که به شکل آرام و محترمانه صحبت­‌هایت را مطرح کنی”.

3. به اهمیت بیان ملایم بازخوردها اشاره کنید.

نوجوانان دانسته پا را از حد و حدود خود فراتر می گذارند. آنها انتظار دارند که به این رفتار آن‌­ها رسیدگی شود.

به فرزندان خود یادآوری کنید که تمام انسان ها- شامل والدین- زمانی از بازخوردهای آن ها به بهترین شکل استفاده خواهند کرد که محترمانه و مودبانه بیان شوند.

خودتان الگویی باشید که با احترام و ادب با اعضای خانواده صحبت می­‌کنید و به آن‌­ها توضیح دهید که ارائه بازخورد به روش درست چقدر ارزشمند و اثرگذار است.

4. نسبت به بازخوردهای آن­ها پذیرا باشید.

از آنجایی که نوجوانان نسبت به والدین خود از پختگی تجربی و بلوغ عاطفی کمتری برخوردارند؛ والدین به صحبت­‌های آن‌­ها توجه نمی­‌کنند.

در این حال که نوجوانان می­‌فهمند که به صحبت­‌های آن­ها توجه نمی­‌شود، سعی می­‌کنند با استفاده از طعنه و کنایه حرف­‌های خود را بیان کنند.

موضوع مهم این است که نوجوانان در مرحلۀ انتقادگری و انتزاعی رشد شناختی هستند. آنها می­‌توانند به طور نظام‌­مند و منطقی به برخی جنبه‌های هر مسئله نگاه کرده و فکر کنند. همچنين آن­ها اطلاعات عمومی وسیع­تری نسبت به والدین خود داشته و از موضوعات به روز دنیا آگاه‌تر هستند.

بنابراین گاهی حرف­‌ها و بازخوردهای آن­‌ها حاوی نکات ارزشمند و راهگشایی است. توصیه من این است که والدین نسبت به صحبت­‌های فرزندان­شان پذیرا باشند، به آن­‌ها به خوبی گوش دهند، و همواره با آن­‌ها گفتگو کنند.

یکی از والدین تعریف می‌­کرد که: نظرات و انتقادگری محکم فرزندان­اش در مورد دمدمی مزاجی و پرخاشگری او باعث شده که مادر برای دریافت کمک به مشاور و مطالعه کتاب مراجعه کند. همين امر رشد و تغییرات مثبت زیادی برای او به همراه داشته است.