آیا فرزند نوجوان شما به طور دائم گله و شکایت کرده و به شما انتقاد می‌کند؟ من نکته‌ای مهم درباره رشد و تحول دوران نوجوانی می‌دانم: «نوجوانی دوران افزایش تنش و اصطکاک است به خصوص در خانه». تنش با پدر و مادر به این دلیل در نوجوانی افزایش پیدا می‌کند که نوجوانان با زیرکی تمام از کاستی‌های والدین خود آگاه شده و معمولا به شکل فوری به این نقایص اشاره می‌کنند. آن ها این کار را انجام می‌دهند زیرا برعکس دوران کودکی که والدین خود را کامل می‌دانستند، حالا به این درک رسیده‌اند که والدینشان اصلا بی‌نقص نیستند. نوجوانان در این زمان امیدوار هستند که والدین تغییر کرده و بهتر شوند، به ویژه پیش از آنکه مستقل شده و آن‌ها را ترک کنند، بنابراین سختترین بازخوردهایشان را به والدین خود بیان می‌کنند.

شاید با خود فکر کنید که من به عنوان پدر یا مادر برای مراقبت و تربیت فرزندم زمان زیادی گذاشته‌ام و از بسیاری از فرصت‌های رشد شخصی و تفریحات خود گذشته‌ام تا او هیچ کمبودی نداشته باشد اما حالا او بزرگ شده است و تبدیل به آدمی قدرنشناس و خودخواه شده و دائما ما را تحقیر می‌کند. چه باور کنید یا نه، می‌خواهم به شما بگویم که آن‌ها قصد نامهربانی یا ناسپاسی یا آزار رساندن به شما را ندارند. آن‌ها فقط نسبت به نقایص محیط اطراف و به خصوص والدین خود بیشتر آگاه شده و قصد دارند برای تغییر آن‌ها تلاش کنند.

با استفاده از راهبردهای زیر می‌توانید به حفظ رابطه خود با نوجوانتان کمک کرده و در عین حال به او آموزش دهید که نظرات و بازخوردهای خود را به روشی دوستانه و محترمانه بیان کند:

وارد حالت دفاعی نشوید.

وقتی نوجوانتان از شما انتقاد می‌کند، وارد حالت دفاعی نشوید. این کار مکالمه بین شما را قطع کرده یا منجر به افزایش اصطکاک می‌شود، به طوری که گاهی تنش را تبدیل به یک تعارض تمام عیار می‌کند. با قطع مکالمه و افزایش تنش، هر دو طرف بازنده خواهند بود. این ویژگی طبیعی دوران نوجوانی فرزند خود را درک کنید.

مقابله به مثل نکرده و جنگ به پا نکنید.

اگر بازخورد آن‌ها بسیار تند و خصمانه است، عقب نشینی کنید. آرامش و عقب نشینی نشانگر تسلط شما بر خودتان خواهد بود. شما می‌توانید جمله‌ای شبیه این بگویید، “مطمئنم که سعی داری منظور خودت را به من بفهمانی، اما ما در خانه به این شکل با یکدیگر صحبت نمی‌کنیم. مشتاق شنیدن صحبت‌های تو هستم، اما لازمه که به شکل آرام و محترمانه صحبت‌هایت را مطرح کنی”.

به اهمیت بیان ملایم بازخوردها اشاره کنید.

نوجوانان می‌دانند که چه زمانی پا را از حد و حدود خود فراتر گذاشته اند، و انتظار دارند که به این رفتار آن‌ها رسیدگی شود. به فرزندان خود یادآوری کنید که تمام انسان ها- شامل والدین- زمانی از بازخوردهای آن ها به بهترین شکل استفاده خواهند کرد که محترمانه و مودبانه بیان شوند. خودتان الگویی باشید که با احترام و ادب با اعضای خانواده صحبت می‌کنید و به آن‌ها توضیح دهید که ارائه بازخورد به روش درست چقدر ارزشمند و اثرگذار است.

نسبت به بازخوردهای آنها پذیرا باشید.

از آنجایی که نوجوانان نسبت به والدین خود از پختگی تجربی و بلوغ عاطفی کمتری برخوردار هستند، والدین صحبت‌های آن‌ها را نادیده گرفته و به آن‌ها توجه نمی‌کنند. در این حال که نوجوانان می‌فهمند که به صحبت‌های آنها توجه نمی‌شود، سعی می‌کنند با استفاده از طعنه و کنایه حرف‌های خود را بیان کنند. موضوع مهم این است که نوجوانان در مرحلۀ انتزاعی رشد شناختی هستند و می‌توانند به طور نظام‌مند و منطقی به برخی جنبه‌های هر مسئله نگاه کرده و فکر کنند؛ در ضمن آنها اطلاعات عمومی وسیعتری نسبت به والدین خود داشته و از موضوعات به روز دنیا آگاه‌تر هستند. بنابراین گاهی حرف‌ها و بازخوردهای آن‌ها حاوی نکات ارزشمند و راهگشایی است. توصیه من این است که والدین نسبت به صحبت‌های فرزندانشان پذیرا باشند، به آن‌ها به خوبی گوش دهند، و همواره با آن‌ها گفتگو کنند. یکی از والدین تعریف می‌کرد که نظرات محکم فرزنداناش در مورد دمدمی مزاجی و پرخاشگری او باعث شده بود که مادر برای دریافت کمک به مشاور و مطالعه کتاب مراجعه کرده و خودش به رشد و تغییرات مثبت زیادی دست یابد.