پرخاشگری رفتاری است که باعث آسیب به دیگران شده و یا بالقوه می تواند آسیب برساند.

پرخاشگری به صورت بدنی، لفظی و یا تجاوز به حقوق دیگران است. پرخاشگری، نشان دهنده ی ناکامی فرد در تامین نیازهای ژنتیکی اش می‌باشد. حاکی از وجود احساساتی است که فرد نمی‌تواند آن را بازگو کند یا از بازگو کردن آن وحشت دارد، پس بنابراین برای رفع و جبران آن این گونه رفتار می‌کند. در سن نوجوانی افراد وارد مرحله ی استقلال طلبی و تشکیل هویت می‌شوند و باید یک شخصیت مستقل با نظرات، ارزش ها و احساسات در زمینه های مختلف برای خود ایجاد کنند و کم کم شروع به ورود به دنیای بزرگسالی کنند. در این سن نوجوان گاهی می‌ترسد، گاهی غمگین می‌شود، گاهی به شدت احساس شرم و گناه می‌کند و گاهی نیز دچار پرخاشگری می‌شود

این احساسات در دوران حساس نوجوانی ممکن است با شدت بیشتری بروز کند. دوران نوجوانی، سن بحران و دوران جدایی از خانواده و گرایش نوجوان به گروه همسالان می‌باشد. اگر دوست یا افرادی که نوجوان در بیرون از خانه با آن در تعامل است، افرادی پرخاشگر و زورگو باشند، احتمال اینکه نوجوان پرخاشگر شود بسیار افزایش می‌یابد.
برخی از نوجوانان برای اینکه در گروه همسالان خود پذیرفته شود، ارزش ها و قوانین آن‌ها را پذیرفته و مشابه آن‌ها رفتار می‌کنند.(البته خود این مساله نیز عللی دارد که در مقالات دیگر در مورد آن صحبت خواهم کرد.)
همراه با رشد نوجوان و ترشح هورمون های جنسی در بدن آن‌ها تغییرات زیادی در خلق و خوی آن‌ها ایجاد می‌شود که آن‌ها کم حوصله تر و حساس تر شده و ممکن است دیگر مثل گذشته به صحبت های والدین خود توجهی نکنند و با کوچک ترین حرف مخالفی از کوره به در شوند و از خود رفتار پرخاشگرانه بروز دهند.

علت پرخاشگری در نوجوانان

پرخاشگری در دوران نوجوانی می تواند علت های مختلفی داشته باشد که به برخی از علل آن در زیر اشاره مي‌کنم:
1.مطالعات نشان می‌دهد که افزایش تستوسترون (هورمون پرخاشگری) باعث افزایش عصبانیت در نوجوانان می‌شود. کاهش قندخون نیز یکی از عوامل بیولوژیکی در پرخاشگری است.
2.نوجوانی که در معرض آسیب های جسمی یا تعرض های جنسی قرار گرفته باشد.
3.نوجوانی که در خانه رفتار های پرخاشگرانه ببیند و از کودکی این رفتار پرخاشگرانه همراه با او بوده باشد.
توهین و آسیب های کلامی در خانه و تنبیه فیزیکی.
4.نادیده گرفتن حس مالکیت و استقلال نوجوان در خانواده.
5.تحت فشار گذاشتن نوجوان برای کارهایی که تمایل به انجام آن ندارد.
6.فقرو تحصیلات و تربیت در محیط خانواده از دیگر عوامل پرخاشگری در نوجوانان است.
7.مقایسه ی مداوم نوجوانان با بچه های فامیل، دوستان و هم سن و سال هایشان باعث سرخوردگی آن‌ها می‌شود.

درمان و راه های مقابله با پرخاشگری در نوجوانان

پرخاشگری در نوجوانان درواقع تجربه ای است که بیشتر والدین با آن مواجه می شوند. اغلب این نوع پرخاشگری نگرانی های زیادی برای والدین به دنبال دارد.  آن ها با گوشه گیری و ناسازگاری موجب نگرانی والدین می شوند و حتی برقراری ارتباط کلامی ساده هم بین والدین و نوجوان به سختی انجام می شود.
یک نوجوان پرخاشگرمشکلات رفتاری، هیجانی و یادگیری بیشتری از یک نوجوان عادی ازخود نشان می دهد، او ممکن است به طور مکرر رفتار هایی پرخطر مثل پرخاشگری، فراراز مدرسه، سوء مصرف مواد یا الکل، روابط جنسی، آسیب زدن به خود و دیگران، دزدی و یا رفتار های بزهکارانه را از خود بروز دهد.
والدین عزیز خوب است که مراقب باشید تا رفتارهای شما باعث تخریب روابطتان نشود، چرا که این فاصله شما را دچار چالش بیشتری کرده و به سختی می توانید با نوجوان خود که پرخاشگری می کند ارتباط برقرار کنید.

راهکارهایی برای رفع پرخاشگری در نوجوانان

1. علت رفتار نوجوان خود را پیدا کنید.

2.خودتان به عنوان یک والد  الگوی خوبی  برای فرزند خود باشید.
فراموش نکنید که فرزند شما دیگر کودک نیست و از غرور و قدرت برخوردار است. درگیری فیزیکی و عصبانیت شما پرخاشگری نوجوان را تشدید می کند.

3. زمان مناسبی را برای وقت گذراندن با نوجوان خود اختصاص دهید.
نقاط مشترک بین خود و فرزندتان را کشف کنید و برای لذت بردن از این وقت مشترک وقت بگذارید. زمان بیشتری را برای نوجوان خود بگذارید.

4. از تهدید کردن نوجوان خود پرهیز کنید.
دقت کنید که در هنگام دعوا و مشاجره نوجوان خود را تهدید نکنید مثلا در حین دعوا به او نگویید اگر دعوا را تمام نکنی حق بیرون رفتن نداری، این رفتار نه تنها مشاجره را تمام نمی کند بلکه شرایط را بدتر نیز می کند.

5.نظارت مناسب را جایگزین کنترل بیش از حد نمایید.
شما به عنوان والد بهتر است که با احترام با او رفتار کنید و به او نشان دهید که برای حریم خصوصی او احترام قائل هستید. در این صورت نوجوان می تواند این دوره را با سلامت روانی بیشتر پشت سر بگذارد.

6.علاقه و محبت خود را به موقع بروز دهید.

7.در مواقعی که فرزندتان رفتار پرتنش و خشمگین از خود بروز می دهد با یک رفتار محبت آمیز و آرامش می توانید احساسات خود را به او منتقل کنید و از او بپرسید که علت این بهم ریختگی چیست.

8.از مقایسه کردن فرزندتان با بقیه بپرهیزید.

به جای مقایسه فرزندتان با دیگران به استعداد های آنها و علایقشان توجه کرده و احترام بگذارید با این کار عزت نفس فرزندتان رشد کرده و در مسیر زندگی خود شاد و مسئولانه عمل می‌کنند.

9.انعطاف پذیری را فراموش نکنید و  از دید نوجوان نیز مسئله را ببینید.

گفتن شاید حق با تو بود و آرام کردن نوجوان می تواند راهکار مناسبی برای کاهش پرخاشگری نوجوان باشد، به طور کلی تک بعدی نباشید و رفتاری را که در شرایط قبلی از آن نتیجه نگرفته اید را تکرار نکنید.

10.مراجعه به مشاور

قطعا مراجعه به مشاور و افراد متخصص کمک زیادی به شما و نوجوانتان در کاهش پرخاشگری و یادگیری راه های مقابله با پرخاشگری آن‌ها می کند.

کلام آخر:

والدین گرامی، رفتارهای شما و نوع رابطه ای که با فرزند خود برقرار می کنید، میزان عشقی که به او نشان می دهید و همچنین میزان انضباطی که در خانه برقرار می کنید، در کنار هم در رفتارهای فرزندتان تاثیر دارد. پس مراقب تعادل بین برقراری عشق و انضباط باشید ، فرزند خود را درک کنید و به جای این که همیشه علت رفتارش را مقابله با خود بدانید از خود بپرسید چه شده است که نوجوان من این گونه رفتار می‌کند؟