طلاق پدر و مادر چه تاثیری بر سلامت روان فرزندتان می‌گذارد؟

زوج‌هایی که تصمیم به جدایی می‌گیرند، اغلب به این دوراهی می‌رسند که آیا ماندن در این رابطه برای آن‌ها بهتر است یا ترک آن؟

به هر حال اگر با بررسی همه جوانب به این نتیجه رسیده‌اید که چاره‌ای جز طلاق ندارید، باید به موارد زیادی توجه کنید.

وقتی پای یک فرزند یا فرزندانی به زندگی باز شده است،مسائل مختلف مربوط به تربیت و زندگی آن‌ها را نیز در نظر بگیرید. برنامه‌ریزی و تلاش برای تربیت صحیح و فراهم کردن امکانات مورد نیاز برای فرزندان یکی از اقدامات اساسی و مهم است.

این را بدانید که کودکان با وجود دخیل نبودن در ازدواج و جدایی شما، اولین کسانی هستند که دچار آسیب می‌شوند. میزان آمادگی شما برای روبرو شدن با این مساله، آینده‌نگری، بالا بردن آگاهی شخصی درباره بهترین شیوه برخورد با فرزندان و …می‌تواند به شما کمک کند تا اوضاع را بهتر کنترل کنیم. انتخاب‌های بهتری برای روبروشدن کودکان با این موضوع داشته باشید که می‌توانید توضیحات کامل‌تر را در این مقاله بخوانید.

چند عامل که اثرگذار است را ذکر می‌کنم؛

۱- تجربه ی احساس خشم 

بچه‌ها در اکثر مواقع احساس خشم را تجربه می‌کنند. در نتیجه طلاق، تمام دنیای آن‌ها دستخوش تغییر می‌شود. این در حالی است که آن‌ها تصمیم گیرنده هم نیستند.

این احساسات ممکن است ناشی از احساس رهاشدگی یا از دست دادن کنترل باشد. گاهی اوقات این احساس خشم را نسبت به خود دارند، زیرا در برخی موارد کودکان خود را مقصر طلاق والدین می‌دانند.

۲. از اجتماع کناره‌گیری می‌کنند.

یکی از تاثیرات روانی طلاق بر فرزندان این نکته است که ممکن است که کودک کاملا خجالتی یا مضطرب شود، در این مدت کودکان درگیر افکار و احساسات زیادی هستند یا در مورد مسائل مختلف، به نظر بی‌علاقه برسند.

ترس از موقعیت های اجتماعی مانند معاشرت با دوستان یا شرکت در برنامه های برگزار شده در مدرسه را داشته باشند.

۳- از لحاظ تحصیلی آسیب ببیند.

ممکن است در این شرایط، از نظر تحصیلی دچار مشکل شده و نمرات کمتری بگیرند. یا انتخاب کنند که ترک تحصیل کرده و ادامه ندهند.

۴.اضطراب جدایی

در کودکان با سنین پایین‌ تر ممکن است علائم اضطراب جدایی مانند گریه و بی قراری بیشتر یا چسبیدگی به والد وجود داشته باشد.ممکن است از والدی که کنارش نیست مدام درخواست کند تا کنارش باشد.

۵.زندگی روزمره آن‌ها به هم می‌ریزد.

بچه‌ها می‌توانند مفهومِ طلاق را به راحتی درک کرده و آن را پشت سر بگذارند؟

در دوره‌ای که با مساله ی طلاق روبرو می‌شوند احتمال دارد به خاطر آشفتگی ذهنی که دارند، برنامه خواب و غذای آن‌ها به هم بریزد و کارهای روزمره ای که همیشه انجام می‌دادند را کنار بگذارند.

۸.افسردگی 

فرزندتان ممکن است در ابتدا فقط احساس اندوه کند، به مرور زمان در اغلب موارد افسردگی را انتخاب کرده و گوشه نشین می‌شوند.

برخی از نوجوانان در معرض خطر تهدید یا اقدام به خودکشی قرار می‌گیرند.

کمک گرفتن از یک روانشناس متخصص در این زمینه می‌تواند به آن‌ها کمک کند.

۹- احتمال انجام رفتارهای پرخطر

سوء مصرف الکل و مواد مخدر، رفتار پرخاشگرانه و شروع زودهنگام فعالیت جنسی از جمله این رفتارها هست.

۱۰.احساس ناامنی و ترس از آینده

در اغلب موارد کودکان احساس امنیت نمی‌کنند و نسبت به آینده نگران می‌‌شوند.

به عنوان مثال:

اگر به یک مدرسه جدید بروم چه کار کنم‌؟

اگر دوستانم را از دست بدهم چه کار کنم؟

ممکن است پول نداشته باشیم.

۱۱.ترس از ترک شدن 

بعد از طلاق پدر و مادر، کودک می‌بیند که با یکی از والدین است و والد دیگر نیست. درک این موضوع برایش سخت است و ممکن است به این فکر کند که همین والد هم او را ترک می‌کند یا والدی که الان کنارش نیست را دیگر نمی‌بیند.

۱۲.احساس گناه

فرزندتان ممکن است بيانديشد که در روند طلاق شما مقصر است؛ او کاری کرده، رفتاری داشته و حرفی زده که شما تصمیم به طلاق گرفته اید.

یا نوجوانِ پرخاشگر شاید به این نتیجه برسد که رفتارهای پرخاشگرانه او باعث شده این تصمیم را بگیرید.

و بخاطر این افکار تمام تلاش خود را می‌کنند تا بین شما صلح برقرار کنند و وقتی به نتیجه نمی‌رسند ناامید شده و خود را ناتوان تلقی می‌کنند.

۱۳.بلاتکلیفی

مخرب‌ترین تأثیر طلاق بر روی کودکان زمانی هست که والدین در حضور آن‌ها به تحقیر یکدیگر می‌پردازند. در این موقعیت ها کودکان احساس می‌کنند که باید جانب یکی از والدین را بگیرند و این کار برای آن‌ها خیلی سخت می‌گذرد.

همچنین کودکان تصور می‌کنند اگر از هیچکدام از والدین طرفداری نکنند ممکن هست از طرف هر دو رانده شوند.

 

چطور فرزندان را از تصمیم طلاق پدر و مادر با خبر کنید.

هرچند کودکان به احتمال زیاد از اختلافات والدین با خبر هستند اما اعلام واضح آن به بچه ها یکی از سخت‌ترین کارهایی است که قرار است انجام دهید، ممکن است کودکان از شنیدن این موضوع شوکه شده و والدین باید دقت زیادی در این مرحله از کار داشته باشند. توجه کنید که کودکان در شرایط دشواری مثل: زمان تغییر مدرسه یا مهد کودک، بیماری، عید نوروز، امتحانات مدرسه و یا زمان‌هایی که خاص هست(مثل تولد) نباشند.

زمانی را انتخاب کنید که هر دو نفر شما حضور داشته باشید و کودکان هم فرصت کافی برای رو به رو شدن با این خبر را داشته باشند، مثلا یک روز تعطیل که والدین و باقی خانواده در خانه باشند زمان مناسبی برای چنین کاری است.

اگر چند فرزند در خانه دارید بهتر است یک جلسه دسته جمعی باشد و همه فرزندان حضور داشته باشند.

احتمالاً کودکان پس از شنیدن این خبر مدتی سکوت خواهند کرد و پس از آن سوالات زیادی از شما خواهند داشت.

سعی کنید با آرامش به سوالات آن‌ها پاسخ دهید. کودکان در هر سنی که باشند حق دارند بدانند والدینشان به چه دلیل نمی‌خواهند با هم زندگی کنند، البته با کودکان با زبان خودشان صحبت کنید.

ممکن است که فرزندان یکباره و ناگهانی در جریان حرف‌های شما قرار نگیرند.به کودکان اطمینان دهید که هر وقت بخواهند می‌توانند با هر کدام از شما صحبت کرده و سوالاتشان را مطرح کنند، مهم‌ترین کاری که می‌توانید در این لحظات برای آن‌ها بکنید، این است که بدانند هر دو نفرتان، او را دوست دارید و برای برنامه‌‌های مربوط به آن‌ها با هم همکاری خواهید کرد و هر وقت که بخواهند می‌توانند هر کدام از شما را ببینند.

با فرزندتان این موضوع را مطرح کنید که؛ چطور خودتان به راحتی این تصمیم را  نگرفتید.

مدت‌‌ها در مورد این مسئله فکر کرده ايد. بسیاری از راه‌های دیگر برای بهتر کردن کارها را امتحان کرده ايد. سرانجام این گزينه را انتخاب کرده ايد.

خیال کودک خود را راحت کنید که جدایی شما، ربطی به رفتارهای او ندارد. به او توضیح و اطمینان خاطر بدهید که آزاد است تا هر یک از والدین را دوست داشته باشد.

 

راهکارهایی برای کمک به فرزندان جهت کاهش اثرات روانی طلاق پدر و مادر

۱.والدین با آرامش با یکدیگر برخورد کنند.

درگیری شدید بین والدین در زمان طلاق پدر و مادر باعث افزایش میزان بروز مشکلات روانی در کودکان می‌شود.

به ياد داشته باشيد که فریاد و تهدید یکدیگر با بروز مشکلات رفتاری در کودکان ارتباط مستقیم دارد. اما تنش جزئی هم می‌تواند ناراحتی کودک را افزایش دهد. اگر بعد از طلاق در ارتباط با همسر سابق خود مشکل دارید، برای کاهش آسیب به فرزندان خود، آن ها را در مشکلات دخیل نکنید.

۲. بچه‌ها را واسطه نکنید

پرسیدن این سؤال از بچه‌ها که: کدام یک از والدین را بیشتر دوست دارند؟ یا استفاده از آن‌ها برای انتقال پیام بین یکدیگر، رفتار مناسبی نیست.

کودکانی که خود را در این وسط گرفتار می‌بینند بیشتر، افسردگی و اضطراب را انتخاب می کنند.

۳.روابط سالم را حفظ کنید.

ارتباط مثبت، محبت والدین و میزان درگیری پایین بین والدین می‌تواند به کودکان کمک کند تا بهتر با طلاق سازگار شوند.

۴.به رفتار نوجوانان با دقت توجه کنید.

هنگامی که والدین با دقت به آنچه فرزند نوجوانشان انجام می‌دهد توجه می کنند، نوجوانان پس از طلاق کمتر دچار مشکلات رفتاری می‌شوند. این مسأله به معنای کاهش احتمال استفاده از مواد مخدر و افت تحصیلی کمتر است.

۵. به فرزندتان احساس امنیت بدهید

ترس از طرد شدن و نگرانی درباره‌ی آینده می‌تواند اضطراب زیادی ایجاد کند. وقتی شما شرایطی را برای فرزند خود مهیا می کنید که احساس محبت و امنیت خاطر بکند، نه تنها می‌تواند وابستگی او را به شما کاهش دهد بلکه خطر بروز مشکلات روانی را هم به مقدار قابل توجهی کاهش می‌دهد.

۶. از متخصصان کمک بگیرید.

توجه به اوضاع روحی و روانی خودتان یا حتی مراجعه به یک روان‌درمانگر می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر با تغییراتی که پیش آمده سازگار شوید.

۷.با کودک خود صحبت کنید و به او توضیح دهید که او مقصر نیست و شما همچنان او را دوست دارید.

۸.به کودک خود کمک کنید تا با احساساتش کنار بیاید.

۹.به کودک خود فرصت بدهید تا درباره احساساتش صحبت کند.

۱۰. به کودک خود کمک کنید تا با دوستانش در ارتباط باشد.

۱۱. به کودک خود فعالیت‌هایی مثل بازی‌های ورزشی، قصه‌سرائی، نقاشی، هنر و کاردستی پیشنهاد دهید.

کلام آخر

از ديد فرزندتان بايد به گونه ای احساس شود که با وجود تغييرات هنوز شما يک خانواده هستيد.

فراموش نکنید که بیش از هر چیز، کودک شما می خواهد بداند که بدون توجه به وضعیت رابطه شما، از عشق و پشتیبانی بی قید و شرطتان برخوردار است.

برای فرزندتان پس از جدایی هم وقت کافی بگذارید. در کنار تمام اقداماتی که برای حفظ آرامش فرزندتان و کاهش تاثیر طلاق بر کودکان انجام می ‌دهید، به سلامت و کاهش استرس خودتان نیز توجه کنید و در صورت نیاز به یک متخصص مراجعه کنید.

مقاله “طلاق پدر و مادر چه تاثیری بر سلامت روان فرزندتان می‌گذارد؟” را مطالعه نموديد؟ اين مقاله برای شما مفيد بوده است؟

مطالعه مقاله “چگونه برای چالش های بعد از طلاق آماده شويم.” را جهت فراگيری بيشتر پيشنهاد می کنيم.