این شرح کوتاهی از زندگی یک فرد با اضطراب اجتماعی است:
“در همۀ جمع های فامیلی احساس ترس داشتم. اگر قرار بود به کلاسهای دانشگاه، مهمانی یا هر جای شبیه آن بروم، حتی قبل از اینکه از خانه خارج شوم نگران بودم و هر چه قدر به آن محل نزدیکتر میشدم اضطرابم بیشتر میشد. اگر مجبور میشدم در آنجا بمانم، یک گوشه به تنهایی می ایستادم و خودم را مشغول میکردم تا آن مراسم تمام شود و سریع به خانه برگردم. معمولا از جاهایی که احتمال صحبت کردن وجود داشت دوری میکردم، چون در این حالت دیگران من را نگاه میکردند و ممکن بود نظرات بدی راجع به من داشته باشند”
اضطراب اجتماعی (با نام انگلیسی SOCIAL ANXIETY) که با نامهای جمع هراسی یا فوبیای اجتماعی نیز شناخته میشود، جزو شایعترین اختلالات اضطرابی است. این اختلال در زنان بیشتر از مردان بوده و معمولا در اواخر دوران کودکی و اوایل نوجوانی آغاز میشود.
افراد دارای اضطراب اجتماعی در موقعیت هایی که در جمع دیگران قرار میگیرند یا باید جلوی آنها کاری انجام دهند، ترس و اضطراب شدیدی دارند. این افراد از هرگونه موقعیت اجتماعی که فکر میکنند ممکن است در آن یک رفتار خجالتآور داشته باشند یا هرگونه وضعیتی که فکر میکنند در آن مورد ارزیابی منفی دیگران قرار میگیرند میترسند و سعی میکنند از آنها دور باشند.
برخی موقعیتهای اضطراب زا برای این افراد شامل:
- صحبت در جمع
- آشنايي با افراد جديد
- مورد انتقاد یا قضاوت قرار گرفتن
- تعامل با افراد از طریق تلفن همراه (مثلا تماسiها یا پیامهای دیگران را جواب نمیدهند)
- قرار گرفتن در موقعیتی که در معرض نگاه دیگران باشد (مركز توجه جمع بودن)
نشانه هاي اضطراب اجتماعي چيست؟
معمولا علائم زیر را در فرد دارای اضطراب اجتماعی مشاهده میکنیم:
- فرد از یک یا چند موقعیت اجتماعی که در آن در معرض توجه و دقت دیگران قرار بگیرد، به شدت ميترسد.
- فرد میترسد طوری رفتار کند که شرمنده شود یا مورد قضاوت منفی قرار گیرد.
- فرد تقریبا همیشه با قرار گرفتن در موقعیتهای اجتماعی دچار اضطراب شدید میشود.
- عمدتا خود را از شرایط اجتماعی دور نگه میدارد یا این موقعیتها را با ترس شدید تحمل میکند.
- ترس یا اضطراب با تهدیدهای واقعی موقعیت تناسب منطقی ندارد.
- این ترس یا اضطراب معمولا بیش از 6 ماه ادامه دارد.
علائم جسمانی فرد شامل موارد زیر است:
- سرخ شدن، تعریق، لرزش، بالا رفتن ضربان قلب و تنگي نفس یا احساس «خالی شدن ذهن»
- حالت تهوع، اسهال، درد یا ناراحتی قفسه سینه یا شکم، سردی یا داغی بدن
- تماس چشمی ضعیف، صحبت کردن با صدای بسیار آرام، و وضعیت بدنی خشک
علل اضطراب اجتماعی
این افراد در طول زندگی خود تجربههای منفی زیادی در موقعیتهای اجتماعی داشتهاند. به عنوان مثال شاید مورد طرد، غفلت، قلدری و تحقیر والدین، معلمان و حتی همسالان قرار گرفته باشند. در هر صورت آنها آموختهاند که ارتباط با دیگران و قضاوتهای اجتماعی را خطرناک دانسته و آن را نوعی تهدید محسوب کنند.
سیستم پردازش فکری این افراد به این صورت است که احتمال رخ دادن اتفاقات منفی در موقعیتهای اجتماعی را بیش از حد میدانند، یا قضاوتهای منفی دیگران را فاجعه در نظر میگیرند.
بنابراین همواره نسبت به کوچکترین سرنخهای موجود در موقعیتهای اجتماعی حساسیت بالایی دارند. از آنجایی که اکثر اوقات از تعامل با دیگران و موقعیتهای اجتماعی اجتناب میکنند، اضطراب آنها تداوم مییابد.
اثرات اضطراب اجتماعی
اگر افراد دارای اضطراب اجتماعی تحت درمان قرار نگیرند، با پیامدهای منفی بسیاری مواجه خواهند شد. این اضطراب میتواند بر فعالیتهای تحصیلی (مدرسه و دانشگاه)، اجتماعی (تعامل با دیگران) و شغلی فرد اثر منفی بگذارد.
به دلیل آنکه ارتباط با دیگران در تمامی حوزههای زندگی نقش اساسی دارد، آنها در شغل (انجام وظایف در محیط کار، مصاحبه شغلی و پیدا کردن کار، صحبت با همکاران و کارفرمایان)، تحصیل (فعالیتهای گروهی، سوال پرسیدن در کلاس، ارائههای درسی)، و دوستیابی با مشکلات زیادی مواجه میشوند.
این افراد عزت نفس پایینی داشته و معمولا از افسردگی نیز رنج میبرند. آنها ممکن است به خود درمانی پرداخته و از الکل و مواد مخدر استفاده کنند و در نهایت گرفتار اعتیاد شوند.
درمان اضطراب اجتماعی
معمولا اضطراب اجتماعی بدون رواندرمانی تداوم خواهد داشت. خوشبختانه اکثر موارد اضطراب اجتماعی از طریق مشاوره با یک روانشناس متخصص و حرفهای قابل درمان است.
رواندرمانگر که فردی غیرقضاوتگر، مورد اعتماد و حامی است، فعالانه به شما کمک میکند تا درک بهتری از اضطراب اجتماعی و رفتارهای اجتنابی ناموثر خود داشته باشید. تلاش می کند با همراهی یکدیگر بتوانید با موقعیتهای اجتماعی زندگی خود مواجه شده و مهارتهای اجتماعی خود را تقویت کنید.
بنابراین شما در طی فرایند رواندرمانی با راهکارهای مدیریت هیجانات آشنا خواهید شد و یاد میگیرید اضطراب خود را مدیریت کرده و بر زندگی خود کنترل بهتری داشته باشید. شما میتوانید برای رزرو نوبت دکتر روانشناس از بخش نوبت دهی آنلاین اقدام کنید.